Het menselijk lichaam heeft zuurstof nodig. We ademen lucht in die via de longen in het bloed komt als zuurstof. De hoeveelheid zuurstof in je bloed wordt saturatie of voluit zuurstofsaturatie genoemd. Een gezond mens heeft een saturatiewaarde tussen 95 en 99 procent. Als deze waarde onder 90 procent komt dan is er sprake van desaturatie of hypoxemie. In het ziekenhuis kunnen patiënten aan een saturatiemeter gekoppeld worden. Bij bepaalde aandoeningen en onder specifieke condities kan er een verhoogd risico zijn op hypoxemie. Met een commercieel verkrijgbare saturatiemeter kun je zelf op ieder moment de saturatiewaarde ofwel het zuurstofgehalte in je bloed meten. De zuurstofverzadiging in je bloed wordt ook wel aangeduid met SpO2. Normaal gesproken zal het aandeel zuurstof in je bloed redelijk constant blijven, ook tijdens inspanning of slaap. Meer over dit onderwerp lees je op deze pagina.
Waarschuwing: Persoonlijke metingen van lichaamsfuncties kunnen je inzicht geven over het functioneren van je lichaam. Maar als je geen medische expertise bezit kun je hier niet zelfstandig conclusies uit trekken. Als je vermoedt dat je een aandoening hebt neem dan contact op met de huisarts en leg de situatie uit. Die kan je doorverwijzen naar een specialist. Saturatiemeters voor persoonlijk gebruik zijn indicatief maar niet doorslaggevend.
Is sporten gezond?
Sporten en beweging in het algemeen is gezond. Het is zelfs van groot belang om in beweging te blijven, zo stimuleer je het lichaam om optimaal te presteren. Jouw spieren, longen, organen en ook je hersenen werken beter als je regelmatig sport. Maar ieder lichaam werkt wat anders, je eigen lichaam verandert ook naarmate je ouder wordt. Daarnaast is er zeker verschil tussen sporten om gezond te blijven of topsport waarbij je het lichaam tot het uiterste drijft.
De producten van Vigor Lifestyle en met name de saturatiemeter worden bewust gekozen. Oprichter Mike Wigink was een atleet en trainer in professionele sport. Elders op de Vigor Lifestyle website kun je lezen hoe Mike onwel werd en thuis het bewustzijn verloor. Zijn zuurstofsaturatie dook onder de normale waarden waardoor hij viel. Hij kwam verkeerd terecht wat geresulteerd heeft in permanente invaliditeit. Door goede medische begeleiding, intensieve revalidatie en een positieve mindset heeft Mike geleerd om te gaan met zijn beperkingen. Hij zou het businessplan voor Vigor Lifestyle schrijven tijdens zijn revalidatie traject! Mede door deze ervaringen is Mike samen met specialisten aan de slag gegaan met de ontwikkeling van een saturatiemeter voor thuisgebruik.
Door intensief te trainen verandert de werking van je lichaam. In veel opzichten word je sterker en ‘gezonder’ maar er zijn ook risico’s verbonden aan topsport. Denk aan een zeer laag vetpercentage waardoor je minder reserves opbouwt bij ziekte. Of een lagere hartslag in ruststand omdat je lichaam gewend raakt aan inspanning. Als je houdt van bergbeklimmen of regelmatig de skipiste opzoekt dan kun je merken dat de zuurstofsaturatie in je bloed daalt. Dit is normaal, naast hoogte kan lichamelijke inspanning ook voor een tijdelijke daling van het zuurstofgehalte zorgen.
Hoe werkt een saturatiemeter?
De Pheartcare saturatiemeter van Vigor Lifestyle meet het percentage hemoglobine dat zuurstof heeft gebonden in de rode bloedcellen. Normaal gesproken ligt het percentage in de slagaders op 97 tot 100 procent. Normale waarden die je met een saturatiemeter hoort te meten liggen tussen 95 en 99 procent. Een waarde lager dan 95 procent kan ontstaan door bijvoorbeeld hoogteverschil of sporten. Lager dan 90 procent is bij personen die verder gezond (lijken te) zijn te laag. In dat geval is de test niet goed uitgevoerd of het is aanleiding om contact te leggen met de huisarts of een behandelende medisch expert. Voor de veiligheid wordt voor de Pheartcare van Vigor Lifestyle een percentage van 96 procent als ondergrens gebruikt. Komt de waarde lager uit? Neem dan voor de zekerheid contact op met de huisarts.
Een saturatiemeter voor thuis hoeft niet onder te doen voor de meetapparatuur die in het ziekenhuis wordt gebruikt. Het systeem werkt door licht in twee golflengtes door je vinger te schijnen. Het rode licht heeft een golflengte van 660 nm en het infrarood licht schijnt op 940 nm. Het licht van de LEDs wordt opgevangen door een fotocel die op basis van deze informatie een nauwkeurige waarde kan berekenen.
Tips voor het gebruik van een saturatiemeter:
- Het toestel wordt bevestigd aan een vingertop.
- De lichtstralen moeten zonder obstructies door het lichaamsdeel kunnen schijnen.
- Als de meting niet lukt, koppel de saturatiemeter los en probeer het nogmaals.
- Koude vingers kunnen de meting doen afwijken. Warm de vinger op voor het meten.
- Verwijder nagellak voor de meting, de verf kan de meting verstoren.
- Foutieve plaatsing van de saturatiemeter op de vinger.
- Overmatig eelt, zweet of vuil op de vinger.
Een medisch professional zal ook andere zaken controleren zoals de kleur van je lippen, een verhoogde hartslag, kortademigheid of tintelende vingers. Een verdere toelichting op vitale lichaamsfuncties kun je verder op deze pagina lezen.
Hypoxemie en hypoxie
Hypoxemie ofwel een te laag zuurstofgehalte in het bloed is niet hetzelfde als hypoxie. Bij hypoxemie is er sprake van een zuurstofgehalte in het bloed dat onder 90 procent ligt. Bij hypoxie krijgen weefsels in het lichaam onvoldoende zuurstof. Er bestaan verschillende soorten hypoxie:
- Hypoxemisch
- Hypemisch
- Ischemisch
- Histotoxisch
- Acuut
Als er sprake is van hypoxie dan krijgen de cellen in het lichaam onvoldoende zuurstof. Een saturatiemeter is in basis niet bedoeld om dergelijke metingen te verrichten. Een arts kan meer uitleg geven over deze conditie en de signalen. Acute hypoxie kan voorkomen bij personen die geïnfecteerd zijn met het Coronavirus. In dit geval vertoont de geïnfecteerde persoon niet de algemene kenmerken van Corona maar het saturatiegehalte in het bloed en weefsel ligt onder de normale grens. Met name in het geval van hypoxie kan dit zeer gevaarlijk zijn.
Ademhaling en saturatie
Bewust ademhalen kan je gezondheid bevorderen. Speciale ademhalingstechnieken worden ook toegepast door atleten zoals zwemmers en ook zangers of muzikanten. Brandweerlieden leren een ademhalingstechniek om ademcrisis te voorkomen onder extreme omstandigheden. Er zijn diverse methoden om je ademhaling te verbeteren zoals qi, anapanasati en pranayama. Dit zijn methoden die verbonden zijn met technieken als yoga. De Wim Hof methode werd ontwikkeld door Nederlander Wim Hof met als doel het immuunsysteem te verbeteren. Een goede ademhaling heeft invloed op de zuurstofsaturatie in het bloed.
Saturatiemeter voor COPD
COPD staat voor Chronic Pulmonary Disease, het betreft een chronische longziekte. Jaarlijks sterven er in Nederland ongeveer 6000 personen aan deze aandoening. De voornaamste risicofactor voor COPD is roken, al is het nog niet helemaal duidelijk waarom dit zo is. Bij COPD is het vrij gebruikelijk dat de saturatiewaarde lager ligt dan normaal gesproken het geval is. Een waarde van 92 procent is een normale waarde voor iemand met deze aandoening. Als je lijdt aan COPD kun je in overleg met de behandelend arts bepalen of het gebruik van een saturatiemeter thuis verstandig is.
Heeft iedereen een saturatiemeter nodig?
Als je gezond bent dan ligt je zuurstofsaturatie tussen 95 en 99 procent. Er zijn uitzonderingen waarbij personen standaard een lagere saturatiewaarde hebben. Als op een specifiek moment de waarde tijdelijk tussen 95 en 90 procent ligt dan is dit niet direct een reden om alarm te slaan, zeker bij intensieve lichamelijke prestaties komt dit regelmatig voor. Als de zuurstofsaturatie onder 90 procent zakt dan kan men spreken van een noodgeval en dient er direct contact opgenomen te worden met een medisch specialist voor advies en ondersteuning. Als er sprake is van een chronische aandoening is het mogelijk dat je standaard onder 90 procent blijft. Als hiervoor een medische indicatie bestaat dan hoeft dit niet direct levensbedreigend te zijn, het is wel van belang dat de oorzaak wordt bepaald.
Als je gezond en actief bent zonder lichamelijke klachten of oververmoeidheid, dan is het niet nodig om dagelijks je saturatie te meten. Een saturatiemeter is dus niet voor iedereen een ‘must-have’. Als je in een risicogroep valt of vanwege je leefstijl in situaties komt waarbij je zuurstofsaturatie regelmatig schommelt dan kun je wel baat hebben bij een meetapparaat. De uitkomsten van de Vigor Lifestyle Pheartcare saturatiemeter is zeer nauwkeurig. De hardware en software is ontwikkeld door een specialist in medische toebehoren. Daarnaast hebben we het toestel zeer eenvoudig gemaakt om zo snel je saturatie te meten, registreren en evalueren. Zo wordt zuurstofmeting inzichtelijk voor iedereen. Uiteraard is het bij afwijkingen van belang om professionele hulp in te schakelen.
Ben jij een dokter?
Zelf dokter spelen is natuurlijk nooit goed. Een arts heeft niet voor niets jarenlang gestudeerd om ziektes op te sporen en te behandelen. Het is wel goed om je lichaamsfuncties in de gaten te houden. Zo kun je zien hoe je lichaam reageert op bepaalde zaken en kun je werken aan een meer verantwoorde leefstijl. Met kleine wijzigingen kun je een grote impact bewerkstelligen waarmee je niet alleen je gezondheid kunt verbeteren maar ook de kwaliteit van leven kunt verbeteren. Net zoals je niet alles hoeft te weten over de techniek van je auto, is het wel prettig als je weet waar het knopje van de motorkap zit. En hoe je het oliepeil kunt meten. Door zelf op je hartslag, zuurstofgehalte en algehele conditie te letten kun je gezonder leven en bij indicaties direct professionele hulp inschakelen.
De vitale lichaamsfuncties kun je indelen via de ABCDE methode:
- Airway / luchtweg
- Breathing / ademhaling
- Circulation / circulatie
- Disability / bewustzijn
- Exposure / lichaamstemperatuur
Net zoals in iedere woning een thermometer te vinden is kun je met de Pheartcare van Vigor Lifestyle jouw saturatiewaarde eenvoudig bepalen. Stop je vinger in het kastje, druk op de knop en het apparaat doet de rest voor je. Als de waarde onder 96 procent uitkomt zonder duidelijke reden neem dan voor de zekerheid contact op met je huisarts.
Heb je naar aanleiding van dit artikel vragen? Neem dan gerust contact met ons op!